Rechtsbijstand procedures gezagsbeëindiging en eerste (spoed)uithuisplaatsing

De minister breidt deze pilot vanaf 1 oktober 2023 uit met kosteloze rechtsbijstand in het geval van een eerste (spoed) uithuisplaatsing.

Ook ouders met gezag die te maken krijgen met een procedure waarbij de overheid hun kind(eren) uit huis wil plaatsen, kunnen zo vanaf 1 oktober 2023 kosteloze rechtsbijstand krijgen van een gespecialiseerde advocaat.

Wanneer een verzoek tot gezagsbeëindiging of een eerste verzoek tot (spoed)uithuisplaatsing wordt ingediend bij de rechtbank (meestal door de Raad voor de Kinderbescherming of de Gecertificeerde Instelling), wijst de rechtbank bij toerbeurt een gespecialiseerde jeugdrecht- of familierechtadvocaat aan die bij de Raad heeft aangegeven deel te willen nemen aan de pilot. Deze advocaat neemt contact op met de ouders en zal hen kosteloze rechtsbijstand verlenen voor de procedure bij de rechtbank.

Als ouders zich willen laten bijstaan door een voorkeursadvocaat, kan deze voorkeursadvocaat contact opnemen met de rechtbank. Deze advocaat moet bij de Raad voor Rechtsbijstand zijn ingeschreven voor de specialisatie civiel jeugdrecht en/of (on)voorwaardelijk zijn ingeschreven voor de specialisatie personen- en familierecht om onder de pilotregeling te kunnen vallen. Advocaten die op de lijsten van de rechtbank staan, worden door de Raad voor Rechtsbijstand nader geïnformeerd over de administratieve verwerking.

De pilot heeft alleen betrekking op tot procedures in eerste aanleg bij de rechtbank (in het geval van een spoedprocedure: de eerste zitting binnen twee weken na de spoedbeschikking en de daaropvolgend zitting na drie maanden). Voor andere procedures rondom een uithuisplaatsing, zoals een verlenging van de uithuisplaatsing, een hoger beroep tegen een uithuisplaatsing of een gesloten uithuisplaatsing, geldt geen kosteloze rechtsbijstand voor ouders. Ook hoger beroepsprocedures tegen gezagsbeeindiging vallen niet onder de reikwijdte van de pilot.

De Raad voor de Rechtsbijstand heeft voor de pilot een beleidsregel vastgesteld. De minister voor Rechtsbescherming zal deze proef monitoren zodat hij een onderbouwd besluit kan nemen na afloop van de proefperiode.