Nieuwsbrief Subsidieregeling Klokkenluiders

Het Kenniscentrum Stelsel Gesubsidieerde Rechtsbijstand van de Raad voor Rechtsbijstand heeft afgelopen maart aan de Raad voor Rechtsbijstand (hierna: de Raad) een tussenrapportage uitgebracht over de Subsidieregeling Klokkenluiders (hierna: de Subsidieregeling). In de rapportage wordt ingegaan op de cijfers en de eerste ervaringen. Lees hier de rapportage.

Er staan 70 advocaten en 61 mediators ingeschreven voor deze subsidieregeling. Er zijn vanaf de ingangsdatum (1 februari 2024) 19 toevoegingen afgegeven. Als reden voor deelname noemen advocaten en mediators voornamelijk hun interesse in de casuïstiek en hun verantwoordelijkheidsgevoel/betrokkenheid. Hoewel de meningen over de informatievoorziening rondom de subsidieregeling uiteenlopen, zijn de ervaringen van advocaten en mediators overwegend positief.

De Subsidieregeling geldt sinds 1 februari 2024 en kent een looptijd van vier jaar. De regeling voorziet in de kosteloze juridische ondersteuning van melders van een vermoeden van een misstand als bedoeld in de Wet bescherming klokkenluiders.

In 2026 vindt een evaluatie plaats van de Subsidieregeling in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. U wordt hier nog voor benaderd. De opbrengsten van deze evaluatie worden gebruikt om te bepalen hoe de inrichting van de juridische ondersteuning voor klokkenluiders uiteindelijk het beste kan worden vormgegeven.

Rechtzoekenden die een verwijzingsbrief hebben ontvangen van het Huis voor Klokkenluiders, kunnen een beroep doen op de Subsidieregeling. Als ze een voorkeur hebben, dan matcht de Raad de rechtzoekende aan de gewenste mediator of advocaat. Zonder voorkeur zal de Raad drie mediators of drie advocaten voorstellen (‘matching’). De rechtzoekende kiest vervolgens en neemt contact op met de gekozen professional. De aanvragen van de rechtzoekenden worden behandeld door een speciaal projectteam. Dit team pakt ook de aanvragen voor toevoegingen en vaststellingen (declaraties) op van advocaten en mediators. Het projectteam is bereikbaar via [email protected] en 088-787 1818.

Algemeen aanspreekpunt voor de Klokkenluidersregeling is beleidsmedewerker Maarten Nieuwenburg ([email protected], 06- 50154012). Voor dossier-overstijgende kwesties kunt u contact met hem opnemen.

Sinds 3 juli 2024 is de online training Wet bescherming klokkenluiders beschikbaar. Het volgen van deze training is verplicht voor deelnemende advocaten en mediators. Indien u de online training nog niet had gevolgd, ontving u in maart bericht van de Raad. Er is in dit bericht uitstel gegeven tot 7 april 2025. Mocht u de training niet gedaan hebben, daarmee zijn uitgeschreven en weer willen deelnemen aan de Subsidieregeling? Dan is het verplicht eerst de online training te volgen. Na de training kunt u zich weer inschrijven voor de Subsidieregeling.

Het Huis voor Klokkenluiders (hierna: het Huis) heeft vorig jaar 467 adviesverzoeken ontvangen. De zaken die een vermoede misstand betreffen en daardoor onder de wet vallen, worden in een uitgebreid adviestraject opgenomen. Hierbij wordt een adviseur aan de adviesverzoeker gekoppeld om diegene gedurende het gehele meldproces te kunnen adviseren. In 2024 liepen er 81 trajecten die door het Huis beoordeeld zijn als vermoede misstand. Sommige daarvan duren een paar maanden, anderen kunnen oplopen tot een paar jaar. Niet iedereen die contact opneemt met het Huis valt onder de wet. Het Huis adviseert de personen die niet onder de wet vallen waar en hoe zij mogelijk wel hulp kunnen krijgen.

Naast bovengenoemde werkzaamheden heeft het Huis de afdeling Onderzoek. Deze afdeling heeft wettelijke bevoegdheden om onderzoek te doen naar een vermoeden van een misstand en mogelijke benadeling door het doen van een melding. De afdeling Onderzoek van het Huis doet alleen onderzoek naar een vermoeden van een misstand als er geen andere toezichthouder/bevoegde autoriteit is die onderzoek naar de vermoede misstand of de EU-inbreuk kan verrichten, of als deze autoriteit een smaller afgebakend onderzoek verricht. Lees meer informatie over de werkwijze van het Huis en het jaarverslag van 2024.

Sinds de inwerkingtreding van de Subsidieregeling ziet het Huis een stijging van adviesverzoeken. Het is niet met zekerheid vast te stellen dat dit enkel aan de Subsidieregeling te danken is, maar het Huis vermoedt dat de inwerkingtreding hiervan wel een belangrijke rol speelt. Meerdere adviesverzoekers geven bij het eerste contact met het Huis aan reeds op de hoogte te zijn van de Subsidieregeling en noemen de regeling één van de redenen waarom zij contact opnemen met het Huis. Tot nu toe zijn er door het Huis 30 verwijzingsbrieven naar de Raad verzonden. De vraag naar een advocaat is daarbij groter dan de vraag naar een mediator. Er is contact tussen het Huis en de Mediatorsfederatie Nederland, zodat medewerkers van het Huis ook de voordelen van mediation helder uit kunnen leggen aan adviesverzoekers. Hierdoor kunnen zij een passende keuze maken.

Steeds meer mensen weten het Huis te vinden, doordat de bekendheid van het Huis toeneemt. De verwachting is daarmee dat het aantal verwijzingen via de Subsidieregeling verder zal toenemen. De terugkoppeling die het Huis ontvangt van adviesverzoekers over de advocaten die hen via de subsidieregeling bijstaan, is positief. Ook waarderen zij dat de regeling voor hen kosteloos is.

Alle informatie over de subsidieregeling vindt u op onze website, waar u ook de meest gestelde vragen en antwoorden kunt lezen.

Deze nieuwsbrief wordt op reguliere basis verzonden aan alle mediators en advocaten die deelnemen aan de Subsidieregeling Klokkenluiders.

De Subsidieregeling Klokkenluiders is één van de bijzondere regelingen bij de Raad. Andere bijzondere regelingen zijn bijvoorbeeld de ‘Subsidieregeling pakket rechtsbijstand herstelregelingen kinderopvangtoeslag’ en de ‘Subsidieregeling rechtsbijstand en aanverwante kosten Tijdelijke wet Groningen’. Bij de genoemde regelingen wordt geen rekening gehouden met de hoogte van het inkomen en vermogen van een rechtzoekende. De rechtsbijstand en mediation is voor de rechtzoekende kosteloos, er is geen eigen bijdrage van toepassing. Dit in afwijking van de artikelen 34 en 35 Wrb.